مهندس «علی مخدومی»، مدیرعامل شرکت «ریخته‌گری دقیق پارس» که در حوزه تولید پره‌های ثابت و متحرک توربین‌های گازی مورد‌استفاده در صنایع نفت، گاز و نیرو فعالیت می‌کند، یکی از سخنرانانی بود که در حضور مقام معظم رهبری و مدیران ارشد کشور که در نمایشگاه «پیشگامان پیشرفت» شرکت کرده بودند، سخنرانی کرد. آقای مهندس که شرکتش در شهرک صنعتی شاهرود واقع است و بیش از ۲۲۰ نفر نیرو دارد، در سخنان خود درباره برتری‌ها و مزیت‌های ایران در حوزه تولید این ابزار سخن گفت.
با مهندس مخدومی، درباره برتری‌های ایران در حوزه تولید و ساخت پره‌های توربین‌ها و جایگاه ایران در منطقه و جهان گفت‌وگویی اختصاصی انجام داده‌ایم که خواندنش را پیشنهاد می‌کنیم.
آقای مهندس، فعالیت شما در این حوزه چگونه آغاز شد و چطور شد که به فعالیت در این حوزه علاقه‌مند شدید؟
تحصیلات من در حوزه «مهندسی مواد» است و کارشناس‌ارشد مهندسی «متالورژی» هستم. از ۱۵ سال قبل، به‌طور مستقیم در صنعت تولید پره‌های توربین فعالیت دارم.
فعالیتم را از پژوهشگاه وزارت نیرو به‌عنوان کارشناس پروژه بازسازی قطعات داغ شروع کرده و سپس در شرکت «مدیریت تولید قطعات توربین تجربه نور» و سپس در شرکت پرتو در مپنا و پس از آن در گروه شرکت‌های توربو کمپرسور نفت OTC و شرکت‌های توربوتک ادامه دادم.
پس از آن به مدت هفت‌سال است که در شرکت ریخته‌گری دقیق پارس مشغول به فعالیت هستم و اجرای طرح توسعه و تولید قطعات داغ در صنایع نفت و گاز را برعهده دارم.
این شرکت در سال ۸۹ تأسیس شده و سپس در سال ۹۷ با اجرای طرح‌های توسعه‌ای شامل توسعه فیزیکی، توسعه منابع انسانی، توسعه طرح‌های تحقیق و توسعه محصولات دانش‌بنیان، به تولید قطعات مهم و استراتژیک مورد استفاده در صنایع نفت و گاز و نیرو پرداخته و اکنون یکی از مهم‌ترین بازیگران تولید قطعات داغ در مقیاس زیر ۶۰ مگاوات است.
کسب عنوان واحد منابع انسانی برتر، کارآفرین جوان برتر، واحد نمونه فناور، گروه کار نمونه، افتتاح اولین مرکز تحقیق و توسعه پره توربین و سوپر آلیاژ در پارک علم و فناوری سمنان، عضویت در شورای علمی پارک علم و فناوری استان سمنان و انتشار بیش از ۵۰ مقاله مرتبط در صنایع وابسته ازسوی همکاران و توسعه علمی و اجتماعی محله‌ای، منطقه‌ای، بومی، ملی و …از افتخارات این شرکت است.
شما در حوزه تولید پره‌های داغ توربین گازی، جزو برترین‌های ایران هستید، این پره‌ها به چه کار می‌آیند و چرا آن‌ها برای کشور مهم هستند؟
پره‌های توربین در صنایع نفت و گاز و نیرو و سایر توربین‌های مهم، مورد استفاده قرار می‌گیرند و به‌عنوان یک محصول استراتژیک و دانش‌بنیان شناخته شده و در پایداری بلندمدت در زمینه تولید و انتقال انرژی در دنیا اهمیت دارند. باتوجه به هزینه بالای این محصولات، تولید این ابزارها در کشور نقش مهمی در کاهش هزینه‌های زیرساخت‌های انرژی در کشور را سبب می‌شود.
این قطعات جزو خطوط قرمز انتقال دانش در دنیا هستند و با تولید این قطعات، فرصت جلوگیری از خروج ۲۰میلیون یورو ارز از کشور میسر شده است .
پره‌های توربین‌های گازی به‌عنوان یکی از محصولات با تکنولوژی بالا و به‌عنوان یک محصول متکی بر دانش در حوزه انرژی هستند که روی توربو ژانراتورها و توربو کمپرسورها در شبکه سراسری برق و گاز استفاده می‌شوند. برآورد می‌شود تا سال ۲۰۳۱، سالانه ۵۰۰ توربین در دنیا تولید خواهد شد که ۸۰ درصد بازار توربین‌های گاز در دنیا در اختیار سه کشور بزرگ بوده که باعث خوشحالی است که ایران دو توربین‌ساز با استانداردهای بالای ساخت و تولید دارد و به تبع آن، سه شرکت تولید پره‌های توربین با ظرفیت ۱۰هزار قطعه در سال در کشور فعالیت می‌کنند.
روش خاص و پیشرفته‌ای که برای ساخت این ابزارها به کار می‌رود و باعث شده شما نسبت‌به دیگر فعالان این بخش سرآمد و متمایز شوید، چیست؟
جای خوشحالی است که این صنعت مهم و استراتژیک در کشور رشد بسیار خوبی داشته و شرکت ما در کنار دو شرکت مهم و فعال دیگر، توانسته‌اند پاسخگوی نیازهای جدی در این حوزه باشند.
شاید مهم‌ترین دلیل تمایز شرکت «ریخته‌گری دقیق پارس»، توسعه با دانش کاملاً درون‌زا و مرکز تحقیقات و تحقیق و توسعه با مکانیزم‌های به‌روز در شبکه‌سازی دانشی و تکنولوژی باشد که فرآیند توسعه سریع این شرکت را میسر ساخته است. علاوه‌بر‌این، اعتقاد بالا به هم‌افزایی تکنولوژی و تلاش ۲۲۷ نفر از همکاران توانمند، نخبه و دغدغه‌مند برای توسعه ایران از دیگر دلایل موفقیت شرکت بوده است.
شرکت ما اکنون تولیدکننده پره‌های ثابت و متحرک توربین‌های ای‌جی‌تی۲۵ است که نمونه ایرانی‌شده، توربین‌های آلمانی است و حدود ۶۰ درصد از انتقال گاز کشور را برعهده دارد. علاوه‌بر‌این در زمینه تولید نازل‌های برق از توربین‌های آمریکایی و روسی فعال هستیم که منحصراً در داخل این شرکت در کشور تولید می‌شود.
با انعقاد و اجرای قراردادهایی که با مشارکت معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در طرح ارتقای توربین با افزایش ۱۰ درصدی در توان تولیدی منعقد شده است، این شرکت سبد محصولات خود را در پنج سال گذشته توسعه داده و با دارا بودن خط‌تولید کامل تولید پره‌های توربین، نیاز کشور به واردات این قطعات را در صنعت نفت و گاز کشور تا حدود ۸۰ درصد کاهش داده و ظرفیت سالانه حداقل ۲۰میلیون یورویی برای کاهش واردات در این حوزه استراتژیک را داراست. دانش تولید پره‌های توربین، عموماً جزو خطوط قرمز انتقال دانش به‌دلیل وابستگی بلندمدت به آن است که با تکیه بر دانش درون‌زا در داخل کشور تولید شده است.
مهم‌ترین توصیه‌هایی که برای فعالان صنعتی و علمی‌ای ایران دارید، چیست و چگونه کسانی که به این حوزه وارد می‌شوند می‌توانند در این زمینه به جایگاهی که شما رسیده‌اید دست پیدا کنند؟
مهم‌ترین مساله در ایران، تلاش برای توسعه فرهنگی به‌عنوان زیرساخت سایر بخش‌های توسعه‌ای است. توسعه فرهنگ هم‌افزایی، توسعه فرهنگ کار تیمی و نگاه به قابلیت‌هایی که وجود دارد اهمیت بسیار زیادی دارد. واقعیت این است که توسعه در فضای کنونی که پر از القای ناامیدی است، تنها با اعتقاد راسخ به ساختن میهن میسر است. به نظر من، دانشگاه‌ها با تربیت نسل باانگیزه و مراکز صنعتی با جذب و توسعه منابع انسانی معتقد به ساختن میهن، می‌توانند به توسعه کشور کمک کنند، چون ما در حوزه دانش، ایده و علوم مختلف برای فعالیت‌های صنعتی فاصله‌ای با دنیا نداریم.
جایگاه شرکت شما و محصولی که تولید می‌کند در سطح جهانی چگونه است؟
ازآنجاکه مدتی در خارج از کشور در این حوزه فعالیت داشتم و افتخار خدمت مجدد به کشور را دارم، می‌توانم بگویم که استعداد و علاقه جوان‌های ایرانی و زیرساخت‌های موجود در این حوزه باعث شده که ایران در تراز تولید جهانی باشد.
خوشبختانه با بررسی و مشاهده فعالان در این حوزه در دنیا باید گفت محصولات ما امکان صادرات و رقابت را دارد و باتوجه‌به نیازی که به این قطعات در دنیا وجود دارد امکان مناسبی برای صادرات بیشتر وجود دارد.
زیرساخت‌های فناوری، دانشی و تجهیزاتی این صنعت مهم در کشور چگونه است؟
این صنعت در داخل کشور باتوجه‌به تلاش‌های صورت‌گرفته در دو دهه گذشته در حوزه مواد اولیه کاملاً بومی شده و در زمینه دانش نیز به‌هیچ‌وجه جوانان و نخبگان و فعالان این حوزه مهم چیزی کمتر از دنیا ندارند و واقعاً باید تمهیداتی در سطح حاکمیت برای نگهداشت این افراد توانمند در کشور در نظر گرفته شود و تجهیزات مهم این حوزه در داخل کشور ساخته شود. به‌جرأت می‌توان گفت جوان‌های ایرانی در حوزه تکنولوژی توربین، جزو سرآمدان دنیا هستند.
دیدگاهتان را بنویسید