شرکت «زیست بازساختی تسکین» یکی از شرکت‌های شاخص و خوشنام در حوزه تجهیزات پزشکی – دارو است که به‌ویژه به‌خاطر نوآوری آن (دستروسل) به این نمایشگاه دعوت شده بود، این‌که شرکت تسکین چگونه راه‌اندازی شد و دستروسل چیست جزو خواندنی‌ترین موضوعات این شماره نشریه است که توصیه می‌کنیم خواندن آن را از دست ندهید.
دکتر ناصر اقدمی، پزشک و استاد برجسته ایمونولوژی و متخصص بیماری‌های عفونی، مدیرعامل شرکت «زیست‌بازساختی تسکین»، بنیان‌گذار دپارتمان پزشکی بازساختی پژوهشگاه رویان با سابقه‌ای درخشان در حوزه پژوهش‌های علمی پایه و بالینی و فعالیت‌های اثرگذار در صنعت داروسازی یکی از چهره‌های برجسته این عرصه به‌شمار می‌رود. زمینه‌های تخصصی و علاقه‌مندی‌های پژوهشی دکتر اقدمی، شامل توسعه فناوری‌ها و محصولات نوآورانه در حوزه سلول‌درمانی، ایمونولوژی پیوند، ترمیم زخم، زیست‌شناسی بازساختی و ایمنی‌درمانی است.
آقای دکتر اقدمی شرکت «زیست بازساختی تسکین» که شما مدیرعامل آن هستید چگونه و با چه هدفی تأسیس شد و تا چه حد به این دستاوردها به‌ویژه در حوزه سلول‌درمانی دست یافته است؟
شاید برای پاسخ به این سوال بهتر باشد در ابتدا نگاهی داشته باشیم به فلسفه و تاریخچه این شرکت. خانواده نظری، یک خانواده خیر در شهر رفسنجان هستند که با هدف ایجاد یک مرکز درمانی پیشرفته و کارآمد، اقدام به ساخت بیمارستانی خیریه به نام «تسکین» کردند.
این بیمارستان ۲۵۰تختخوابی قرار است به یکی از بیمارستان‌های مجهز و مدرن کشور تبدیل شود. در ابتدا به‌منظور ارتقای سطح خدمات، تصمیم به استفاده از تجهیزات پزشکی بسیار پیشرفته در بیمارستان گرفته شد اما مشخص شد این اقدام هرچند مؤثر، راه‌حلی موقت است؛ ازاین‌رو برای دستیابی به یک تحول پایدار در عرصه درمان تصمیم به سرمایه‌گذاری بلندمدت و ایجاد زیرساخت‌های نوین در حوزه بهداشت و درمان گرفتند.
مهندس علی نظری با سابقه درخشان در عرصه کارآفرینی و توسعه فناوری و آقای دکتر محمدصادق مهدوی، از پایه‌گذاران اصلی ارتقای کیفی بیمارستانی در کشور که به‌عنوان مشاور ارشد بیمارستان همکاری با این خانواده نیکوکار مشاوره می‌دهند، به این نتیجه رسیدند که باید شرکتی تأسیس شود که هدف اصلی آن، توسعه فناوری‌های نوین درمانی و به‌کارگیری آن‌ها در بیمارستان «تسکین» باشد.
به این ترتیب، شرکت دانش‌بنیان «زیست بازساختی تسکین» در تهران تأسیس شد تا بتواند فناوری‌های پیشرفته پزشکی را برای بهبود درمان بیماران توسعه دهد که در گام نخست، این فناوری‌ها برای بیماران بیمارستان «تسکین» و در گام‌های بعدی برای عموم بیماران در سراسر کشور در دسترس قرار گیرد.
یکی از فناوری‌های کلیدی که این شرکت بر آن تمرکز کرده، «پزشکی شخصی‌سازی‌شده» است. این شاخه شامل حوزه‌های مختلفی ازجمله سلول‌درمانی و ژن‌درمانی است.
شرکت زیست بازساختی تسکین با تمرکز ویژه بر توسعه درمان‌های سلول‌درمانی و ژن‌درمانی، گام‌های مؤثری در راستای ارایه راهکارهای نوین درمانی برداشته است. همچنین توجه به سایر فناوری‌های نوین مانند بیوانفورماتیک، هوش مصنوعی و روش‌های مولکولی نیز در دستورکار قرار دارد.
درحال‌حاضر این شرکت زیرساخت‌های اولیه را فراهم کرده و بیشترین توجه خود را معطوف به توسعه درمان‌های «سلول‌درمانی» و «ژن‌درمانی» کرده است.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این شرکت، تشکیل تیم‌های تخصصی و باتجربه در سطوح مختلف از هیات‌مدیره تا کارشناسان اجرایی است که با بهره‌گیری از توانمندی‌های علمی و صنعتی خود قادر به توسعه سریع این فناوری‌ها هستند.
از دیگر موفقیت‌های برجسته شرکت زیست بازساختی تسکین، ثبت اولین داروی آلوژن در فهرست دارویی کشور برای درمانGvHD با نام «دستروسل» است. این دستاورد بزرگ که در سریع‌ترین زمان ممکن پس از ثبت شرکت، به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان، حاصل شد نشان از توانایی شرکت در تولید و توسعه داروهای نوین و تاثیرگذار دارد.
اما اگر بخواهم مهم‌ترین مأموریت شرکت را خدمتتان عرض کنم، این است که ما در شرکت زیست بازساختی تسکین همه تلاشمان را می‌کنیم که بتوانیم سلول‌درمانی و ژن‌درمانی نوین را با بالاترین استاندارد برای بیماران ایرانی فراهم آوریم.
لطفاً در مورد هدف شرکت «زیست بازساختی تسکین» توضیحاتی بفرمایید و مسیرهای تحقیقاتی و توسعه‌ای آن در حوزه‌های مختلف درمانی و فناوری‌های نوین پزشکی را تشریح کنید.
همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد یکی از محوری‌ترین اهداف ما در شرکت «تسکین»، توسعه فناوری‌های نوین در حوزه‌های سلول‌درمانی و ژن‌درمانی است. باتوجه‌به دستاوردهای چشمگیری که در تولید دارویی برای درمان بیماران مبتلابه GvHD کسب کردیم و باتوجه‌به توانایی برجسته این محصول در کنترل بیماری‌های خودایمن، به‌طور قطع یکی از اولویت‌های اصلی ما در آینده، گسترش اندیکاسیون‌های درمانی این محصول و به‌ویژه در زمینه بیماری‌های خودایمنی خواهد بود.
در این راستا در تلاشیم تا با انجام مطالعات بالینی در فازهای مختلف بتوانیم این دارو را برای درمان بیماری‌های دیگری همچون بیماری‌های پوستی، ARDS و سایر اختلالات مشابه به کار بگیریم.
سلول «دستروسل» با توانایی بی‌نظیر خود در تحریک آنژیوژنز و تسریع فرآیند ترمیم زخم‌ها به‌ویژه در درمان بیماری‌هایی که با زخم‌های مزمن مانند زخم پای دیابتی همراه هستند، پتانسیل‌های بسیاری را به نمایش گذاشته است. در همین راستا، گسترش استفاده از این فناوری در درمان زخم‌های مزمن یکی از اهداف مهم و آینده‌نگرانه این شرکت است.
با این حال، تمرکز ما تنها محدود به سلول‌درمانی و ژن‌درمانی نیست، شرکت «تسکین» نگاهی ویژه به همگرایی این دو فناوری دارد، به‌خصوص در درمان‌هایی مانند CAR T Cell که یکی از پیشرفته‌ترین و اثرگذارترین روش‌های درمانی درحال‌حاضر است. این حوزه از درمان به‌عنوان یکی از اولویت‌های اساسی در دست پیگیری و توسعه است و امیدواریم به‌زودی شاهد انتشار اخبار خوشایند و دستاوردهای جدیدی در این زمینه باشیم تا بیماران عزیز از این پیشرفت‌ها بهره‌مند شوند.
آیا در مجموعه «زیست بازساختی تسکین»، فرصت‌های شغلی یا پژوهشی برای علاقه‌مندان به این عرصه در نظر گرفته شده است؟
امروزه با گسترش مراکز تحقیقاتی و علمی در کشور شاهد هستیم که سالانه محققان زیادی با تجربه علمی بالا از این مراکز فارغ‌التحصیل می‌شوند ولی متأسفانه حتی بخش خصوصی نتوانسته است که بسترهای مناسبی را برای جذب این نخبگان علمی فراهم کند تا شاهد توسعه فناوری‌های نوین در کشور باشیم. ایجاد شرکت باوجود حمایت‌های دولتی به‌صورت مستقل هم نیازمند کسب تجربیات جدید حداقل در زمینه‌های تجاری و صنعتی‌سازی است که گاه برای همه محققان فراهم نیست؛ بنابراین به نظر می‌رسد بخش خصوصی باید یکی از اهداف اصلی خود را ایجاد بسترهای لازم برای توسعه فناوری‌های این نخبگان علمی قرار دهد.
اصلی‌ترین هدف مدیریت عالی شرکت «زیست بازساختی تسکین» این است که شرایطی فراهم آورد تا در آینده تمامی محققانی که ایده‌ای نو و درحال‌توسعه در حوزه درمان دارند با ورود به مجموعه تسکین و بهره‌مندی از حمایت‌های آن قادر باشند محصول خود را به مرحله بالینی برسانند و درنهایت به درمان بیماران کمک کنند.
برای دستیابی به این هدف مهم، شرکت «زیست بازساختی تسکین» درصدد است با ایجاد یک شتاب‌دهنده، زیست‌بوم مدرن و مناسبی برای این مهم ایجاد کند. در همین راستا، از همه همکاران، محققان و نخبگان کشور خواهش داریم که اگر فکر می‌کنند ایده‌ای دارند که می‌تواند در درمان یا روش‌های تشخیصی کمکی به بیماران کشور کند، می‌توانند با مراجعه به شرکت برای سرمایه‌گذاری و توسعه آن اقدام کنند.
امیدواریم با عزمی راسخ، نگاهی بلندمدت و تلاشی مستمر، بتوانیم گام به گام به‌سوی اهدافی که بادقت و تدبیر ترسیم کردیم، پیش رویم و درنهایت به توفیق و سربلندی دست یابیم.
سلول‌درمانی چیست؟
یکی از کلمات کلیدی که در این مطلب تکرار می‌شود، سلول‌درمانی است اما سلول‌درمانی چیست و به چه کار می‌آید؟
«سلول‌درمانی» به‌عنوان شاخه‌ای نوین و تحول‌آفرین در علم پزشکی طی سال‌های اخیر با سرعت شگرفی پیشرفت کرده است. این روش به‌طور عمده به استفاده از سلول‌های زنده برای ترمیم، جایگزینی یا بازسازی بافت‌ها و اعضای آسیب‌دیده، درمان بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج و حتی در عرصه زیبایی شناخته می‌شود.
سلول‌ها می‌توانند از خود بیمار (اتولوگ) یا از فردی دیگر (آلوژنیک) گرفته شوند و در برخی موارد از بانک‌های سلولی تجاری تهیه می‌شوند.
هدف اصلی از سلول‌درمانی، بهرهبرداری از ویژگی‌های خاص برخی سلول‌هاست تا به‌واسطه آن‌ها، نقص‌ها و کمبودهای عملکردی در بدن بیمار جبران شود.
این روش در سال‌های اخیر، نتایج شگرفی در درمان بیماری‌های مختلف به همراه داشته و توانسته تاییدیه‌های معتبر جهانی ازجمله سازمان غذا و داروی ایران، همچنین کشورهای آمریکا، ژاپن و اروپا را کسب کند.
دکتر بهنام صادقی، دانشمند برجسته و متخصص بنام در عرصه تحقیقات سلول‌درمانی، مدیر ارشد علمی(CSO) شرکت «زیست بازساختی تسکین» و رییس گروه تحقیقاتی سلول‌درمانی (TCR) در انستیتو کارولینسکا سوئد است. ایشان با رهبری پروژه‌های نوآورانه که پلی میان مطالعات پیش‌بالینی و کارآزمایی‌های بالینی می‌سازد، گامی مؤثر در پیشبرد علم و درمان‌های نوین برداشته است.
تخصص دکتر صادقی در زمینه توسعه و تجاری‌سازی محصولات سلول‌درمانی است که دستاوردهای شایسته‌ای در زمینه بیماری‌های التهابی، سرطان‌شناسی و پزشکی بازساختی به همراه داشته است.
جناب دکتر صادقی لطفاً بفرمایید سلول‌درمانی به‌عنوان روش نوین علمی چگونه قادر است در بهبود و درمان بیماری‌ها و اختلالات گوناگون نقش مؤثری ایفا کند؟
همان‌گونه که می‌دانیم ریزترین واحد ساختاری بدن همه موجودات را واحدی تشکیل می‌دهد که ما آن را با نام سلول می‌شناسیم. درواقع به زبان ساده‌تر، سلول‌ها آجرهای سازنده همه ارگان‌ها و دستگاه‌های بدن هستند. بدن ما برای آن‌که بتواند همواره عملکرد اعضا را در وضعیت مناسبی نگاه دارد روزانه چندین میلیارد سلول را تولید می‌کند تا جایگزین سلول‌های ازدست‌رفته در بدن کند. این تقسیم و جایگزینی ازسوی سلول‌های پایه‌ای صورت می‌گیرد که امروزه ما آن‌ها را تحت‌عنوان کلی سلول‌های بنیادی می‌شناسیم. متأسفانه با افزایش سن و همچنین مواجهه‌های محیطی به‌تدریج، تعداد این سلول‌ها کاهش یافته و به‌دنبال آن، توانایی بدن برای تولید تعداد زیاد سلول به‌منظور جایگزینی کاهش می‌یابد که این روند منجر به اتفاقی در بدن می‌شود که ما آن را تحت‌عنوان اضمحلال بافتی می‌شناسیم. حال باتوجه‌به این روند طبیعی در بدن، جایگاه سلول‌درمانی تا اندازه زیادی مشخص می‌شود. درواقع سلول‌درمانی در تلاش است که با جایگزین کردن سلول‌هایی که بدن از دست داده و قادر به جایگزینی آن‌ها به‌طور طبیعی نیست، روند و پیشرفت بیماری‌ها را کند کرده یا تغییر دهد.
بنابراین فناوری سلول‌درمانی سعی دارد با جایگزین کردن سلول‌های ازدست‌رفته با یک روند طبیعی، همانند آنچه شخص در دوران جوانی داشته، بیماری‌هایی را که امروزه تحت‌عنوان بیماری‌های صعب‌العلاج می‌شناسیم، درمان کند.
اما نباید از این نکته غافل بود که سلول‌های مختلف که از منابع و افراد مختلف جدا می‌شوند توانایی‌های متفاوتی دارند. پاسخ هر فرد به سلول، اختصاص به خود آن فرد دارد و هرگز دو نفر یک پاسخ مشابه به سلول‌درمانی ندارند و از همه مهم‌تر این‌که هر سلول برای خودش عملکرد جدایی دارد و نمی‌توان از یک سلول برای درمان همه بیماری‌ها استفاده کرد. این نکته بسیار مهمی است که عدم توجه به آن می‌تواند این صنعت و فناوری را با مشکل بزرگی روبه‌رو کند و حتی منجر به شکست آن شود.
آیا تمامی ادعاهای مطرح‌شده در خصوص سلول‌درمانی و نقش آن در درمان‌های نوین، از بنیاد علمی و اصالت لازم برخوردارند؟
پاسخ این پرسش به‌طور قاطع منفی است. هیچ‌گاه نمی‌توان پذیرفت که هر ادعایی درخصوص سلول‌درمانی و اثربخشی آن حقیقت داشته باشد. متأسفانه به‌دلیل نوین‌بودن این علم و کمبود آگاهی عمومی، عرصه برای سودجویان و افراد شیاد باز شده است که به‌دلایل منفعت‌طلبانه سعی در بهرهبرداری از این بازار جدید دارند و به‌دنبال راه‌اندازی کسب‌وکارهای نادرست هستند. در ارزیابی یک روش یا محصول سلول‌درمانی آنچه باید بیش از هرچیز مورد توجه قرار گیرد، کیفیت و اعتبار مطالعات بالینی یا پیش‌بالینی است و این‌که آیا این روش ازسوی سازمان‌های نظارتی تایید شده است یا نه! چراکه هر علمی اگر به‌درستی و تحت نظارت دقیق به‌کار گرفته نشود، پیامدهای زیان‌بار و جبران‌ناپذیری بر سلامت افراد و اعتماد عمومی می‌تواند به همراه داشته باشد. باتوجه‌به فراگیری و اثرگذاری شبکه‌های اجتماعی، توصیه اکید اینجانب به مردم این است که مراقب تبلیغات فریبنده افراد یا شرکت‌ها در این شبکه‌ها باشند و پیش از هر اقدامی، اصالت افراد و مؤسسات را مورد ارزیابی قرار دهند.
چگونه می‌توان میان درمان‌های غیرعلمی و تجاری با درمان‌های معتبر تمایز قایل شد و از صحت آن آگاه بود؟
تمایز میان درمان‌های علمی معتبر و درمان‌های غیرعلمی یا فریبنده، نیازمند ارزیابی دقیق مجموعه‌ای از عوامل است. درمان‌های معتبر بر مبنای شواهد علمی مستحکم، کارآزمایی‌های بالینی دقیق و تاییدیه‌های معتبر ازسوی سازمان‌های نظارتی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا، اروپا، ژاپن و حتی سازمان‌های ملی مانند سازمان غذا و داروی ایران شکل می‌گیرند. این درمان‌ها از داده‌های شفاف و مستند پشتیبانی می‌کنند و معمولاً ازسوی اساتید و متخصصان دانشگاهی و تحقیقاتی برجسته ارایه می‌شوند.
درعین‌حال، درمان‌های غیرعلمی اغلب فاقد چنین شواهد و تاییدیه‌هایی هستند و بیشتر بر ادعاهای مبهم یا گواهی‌های غیرمرتبط تکیه می‌کنند. این درمان‌ها ممکن است ازسوی افراد یا شرکت‌های کم‌اعتبار معرفی شوند، بدون آن‌که پشتوانه علمی یا مطالعات قابل‌قبولی داشته باشند.
علاوه‌براین، درمان‌های تجاری اغلب با استفاده از بازاریابی اغراق‌آمیز، وعده‌های غیرواقعی و هزینه‌های نامتعارف سعی در جلب اعتماد مصرف‌کنندگان دارند.
برای تشخیص درمان‌های علمی معتبر از درمان‌های غیرعلمی، ضروری است که به شواهد مستند، تاییدیه‌های نظارتی معتبر، شفافیت داده‌ها و اجماع حرفه‌ای توجه شود. مشورت با متخصصان پزشکی و مراجعه به منابع علمی معتبر و مراجع ذی‌ربط، همواره بهترین و امن‌ترین راه برای انتخاب درمان‌های صحیح و مؤثر است.
آیا در ایران مرکز معتبری وجود دارد که سلول‌درمانی براساس اصول علمی و پژوهشی انجام دهد و خدمات درمانی مبتنی بر آن را ارایه کند؟
بله. براساس شاخص‌های مطرح‌شده می‌توانید مراکز و شرکت‌های معتبر را شناسایی و انتخاب کنید، می‌توانید با مراجعه به مراکز قانون‌گذاری همانند سازمان غذا و دارو از تاییدیه روش‌های درمانی تا اندازه‌ای اطلاع حاصل کنید.
کدام بیماری‌ها و اختلالات پزشکی را می‌توان با بهره‌گیری از سلول، درمان کرد و این روش تا چه حد در بهبود و اصلاح این بیماری‌ها مؤثر و کارساز است؟
درمان‌ها با هدف سلول‌درمانی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند؛ گروه اول شامل درمان‌هایی است که تاییدیه سازمان‌های نظارتی معتبر در کشورهای مختلف را دارد و ازجمله قدیمی‌ترین و موفق‌ترین این روش‌ها، استفاده از سلول‌های بنیادی خونساز (HSC) است که سال‌ها برای درمان سرطان‌های خونی به‌کار گرفته می‌شود و نخستین روش موفق سلول‌درمانی در دنیا به شمار می‌رود. همچنین درمان سرطان با استفاده از سلول‌های CAR T که تاییدیه FDA را دریافت کرده است و درمان بیماری پیوند علیه میزبان (GvHD) با استفاده از سلول‌های دسیدوا در ایران از دیگر درمان‌های تاییدشده این گروه هستند.
گروه دوم شامل درمان‌هایی است که هنوز در مرحله دوم یا سوم مطالعات بالینی قرار دارند و تاییدیه‌های رسمی را دریافت نکرده‌اند که ازجمله این درمان‌ها می‌توان به بیماری پارکینسون، اختلالات قلبی-عروقی و سایر بیماری‌های نوظهور اشاره کرد که هنوز در مراحل تحقیق و بررسی قرار دارد.
رابطه میان اهدای عضو و تولید محصولات درمانی چیست و چگونه فرآیند اهدای عضو می‌تواند در پیشرفت و تولید درمان‌های نوین پزشکی نقش‌آفرین باشد؟
سلول‌های بنیادی یا محصولات سلول‌درمانی در بیشتر موارد از خود فرد بیمار یا یک اهداکننده زنده دریافت می‌شوند. بااین‌حال برخی موارد موفق سلول‌درمانی نیز وجود دارند که سلول‌های موردنیاز برای درمان بیماری‌های مختلف را می‌توان از جسد یا بافت‌های اهدایی به دست آورد. یکی از این منابع غنی «جفت» است که به‌عنوان منبعی سرشار از انواع سلول‌های بنیادی و غیربنیادی، برای درمان بیماری‌های گوناگون از ترمیمی تا التهابی به کار می‌رود.
اگر فرهنگ اهدای عضو حتی پس از مرگ در جامعه گسترش یابد، می‌توان منابع قوی و ذخایر ارزشمند سلولی برای پیشبرد سلول‌درمانی به‌دست آورد که برای درمان بیماران و بهبود کیفیت زندگی آنان کمک شایانی کند.
آیا محصولات ارایه‌شده از سوی شما دارای مجوزهای رسمی و تاییدیه‌های معتبر از مراجع ذی‌صلاح است؟
مطالعات حیوانی و انسانی گسترده‌ای روی محصول «دستروسل» در انستیتو کارولینسکای سوئد از ۱۵ سال پیش آغاز کردیم؛ ما از داده‌های بالینی و پیش‌بالینی بهره بردیم و درخواست صدور مجوز از سازمان غذا و دارو آمریکا (US-FDA) برای انجام مطالعات بالینی ارایه دادیم که درنهایت موفق به دریافت مجوز فاز b2 کارآزمایی بالینی شدیم.
این مجوز به‌ویژه حائزاهمیت است، زیرا وقتی سازمان غذا و داروی آمریکا مجوز استفاده از یک سلول آلوژنیک برای مطالعات بالینی پیشرفته را صادر می‌کند؛ به این معناست که مطالعات سم‌شناسی، ایمنی، سلامت و دوز آن سلول در حیوان و انسان تایید شده و همچنین روش تولید و مکانیسم اثر آن نیز موردتایید قرار گرفته است. بدون این تاییدیه‌ها اجازه استفاده از آن در انسان داده نمی‌شود.
ما این سلول را در بیماری‌های GvHD، ARDS و بیماری خونریزی‌دهنده مثانه در کشورهای سوئد، کانادا و ایران مورد آزمایش قرار دادیم و تاکنون بیش از ۵۰ مقاله علمی در مجلات معتبر بین‌المللی درمورد این سلول منتشر کرده‌ایم؛ همچنین در ایران و آمریکا این محصول ثبت اختراع شده است. علاوه‌براین سازمان غذا و داروی ایران برای نخستین‌بار استفاده از این دارو (دستروسل) را در درمان بیماری پیوند علیه میزبان تایید کرده و آن را وارد فهرست دارویی کشور کرده است. درحال‌حاضر مجوز استفاده از دارو برای بیماران مبتلابه GvHD را داریم و هدف ما اخذ مجوز استفاده از آن در درمان بیماری‌های التهابی دیگر، نظیر بیماری‌های التهابی و عفونی ریه است.
تفاوت اساسی میان دستروسل و BM–MSC چیست و هر یک از این دو روش درمانی چگونه در بهبود وضعیت‌های پزشکی و علمی کاربرد دارند؟
کلید موفقیت در سلول درمانی، انتخاب سلول مناسب برای هر بیماری خاص و تزریق آن در زمان مناسب است. سلول «دستروسل» که منشأ آن «جفت» و پرده‌های «جنینی» است، در بدن مادر باردار وظیفه اصلی محافظت از جنین نیمه‌آلوژن در برابر سیستم ایمنی مادر دارد. در مقابل سلول‌های BM-MSC که از مغز استخوان نشأت می‌گیرند، عمدتاً در حمایت از سلول‌های بنیادی خونساز عمل کرده و در کنترل فرآیندهای التهابی نقش محدودی دارند.
مهم‌ترین تفاوت میان این دو نوع سلول در نقش آن‌ها برای درمان بیماری‌های التهابی حاد است، جایی که سلول «دستروسل» اثربخشی بیشتری نشان می‌دهد. جمع‌آوری و تکثیر سلول‌های «دستروسل» از آن‌جهت اخلاقی‌تر است که این سلول‌ها از جفت‌های طبیعی استخراج می‌شوند که معمولاً دور انداخته خواهند شد، درحالی‌که برای تهیه سلول‌های BM-MSC باید فرد اهداکننده را به اتاق عمل برد و او را بیهوش کرد؛ فرآیندی که هم از نظر جسمی و هم اخلاقی چالش‌برانگیز خواهد بود، گرچه این روش در درمان بیماری‌های خاص مؤثر است.
همچنین، سلول‌های «دستروسل» ظرفیت تکثیر بالایی دارند که این امر تجاری‌سازی آن‌ها را مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌کند. در بیماری‌های التهابی حاد مانند ARDS و SR-GvHD، سلول‌های «دستروسل» قدرت کنترل بیماری را بسیار فراتر از BM-MSC دارند.
مزایا و عوارض استفاده از «دستروسل» کدام‌اند و چگونه می‌توان از این روش درمانی به گونه‌ای مؤثر و با حداقل خطرات بهره جست؟
مزایای این سلول در درمان بیماری‌های التهابی به‌ویژه اثربخشی بالای آن نسبت‌به سلول‌های هم‌خانواده خود از ویژگی‌های برجسته آن به شمار می‌آید. تاکنون هیچ‌گونه عارضه‌ای که به درمان نیاز داشته باشد برای این سلول گزارش نشده است؛ البته همان‌طور که در هر درمانی ممکن است عوارضی وجود داشته باشد، آنچه در پروتکل‌های درمانی به‌طور واضح بیان شده این است که استفاده از این سلول‌ها باید صرفاً در بیمارستان‌ها و تحت نظارت کادر پزشکی متخصص انجام شود. این درمان به‌هیچ‌وجه نباید خارج از مراکز درمانی معتبر یا بدون نظارت حرفه‌ای صورت گیرد و امکان تهیه آن از داروخانه و استفاده در منزل وجود ندارد.
دیدگاهتان را بنویسید