ششمین دوره جایزه دوسالانه مصطفی (ص) در هفته وحدت از ۱۵تا ۲۱ شهریور برگزار شده و برگزیدگان آن به‌صورت رسمی معرفی و تقدیر می‌شوند. پروفسور مهمت تونر، پروفسور وهاب میررکنی، پروفسور محمد خواجه نذیرالدین برگزیدگان این دوره هستند که هفدهم شهریور در تالار وحدت تقدیر شدند.
پروفسور مهمت تونر
با «توسعه ابزارهای نانو و میکروفلوییدیک با کاربردهای بالینی: جداسازی سلول‌های نادر»
در بخش علوم و فناوری زیستی و پزشکی
وی اهل ترکیه و ساکن آمریکا متولد سال ۱۹۵۸ است. وی دانش‌آموخته مهندسی مکانیک از دانشگاه استانبول در مقطع کارشناسی، مهندسی پزشکی در مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری از موسسه فناوری MIT و استاد مدرسه پزشکی هاروارد است.
مهمت تونر از پیشگامان جهانی در زمینه مهندسی زیست‌پزشکی است. برجسته‌ترین دستاورد او، طراحی تراشه‌ای برای شناسایی سلول‌های توموری در گردش (CTC) است که امکان تشخیص زودهنگام و پایش درمان سرطان را فراهم می‌کند.
پژوهش‌های اخیر بر نقش کلیدی این فناوری در عرصه تشخیص و پایش بیماری سرطان تاکید دارند. تلاش‌های او در توسعه فناوری‌های پزشکی و آموزش نسل جدید پژوهشگران، سهمی ماندگار در پیشرفت علم و بهبود زندگی بیماران داشته است.
پروفسور وهاب میررکنی
با اثر طرح «هش حساس به مجاورت مبتنی بر توزیع‌های p-پایدار»
در حوزه علوم و فناوری اطلاعات و ارتباطات
دکتر وهاب میررکنی، متولد سال ۱۹۷۹ در ایران، از پیشگامان حوزه علوم و فناوری ارتباطات و اطلاعات است.
وی دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی شریف در مقطع کارشناسی، موسسه MIT در مقطع دکتری، محقق پسادکتری MIT و همچنین استاد پیشین موسسه ریاضی کورانت دانشگاه نیویورک است که با اثر «طرح هش حساس به مجاورت مبتنی بر توزیع‌های p-پایدار» به‌عنوان برگزیده ششمین دوره جایزه علمی و فناوری مصطفی (ص) معرفی شد. ایده استفاده از توابع هش برای کاهش ابعاد داده‌ها، نقطه آغاز یک تحول بزرگ بود.
طبق این طرح، داده‌های مشابه می‌توانستند به سطل‌های مشترک هدایت شوند و جست‌وجو با سرعت بسیار بیشتری انجام گیرد. این نخستین گام برای ساخت نسل جدیدی از الگوریتم‌های جست‌وجو بود. پرفسور میررکنی برای طرح هش حساس مبتنی به مجاورت، از «توزیع‌های پایدار» بهره برد و آن‌ها را با معیارهای پیشرفته‌تری ترکیب کرد. این نوآوری توانایی پردازش میلیون‌ها داده را با دقت بالا فراهم آورد.
پروفسور محمد خواجه نذیرالدین
با اثر «سلول‌های خورشیدی پروسکایتی»
در حوزه علوم پایه و مهندسی
این دانشمند اهل هندوستان، متولد سال ۱۹۵۷، محقق پسادکتری موسسه EPFL در لوزان سوییس و عضو انجمن سلطنتی شیمی و استاد موسسه EPFL از ۲۰۱۲ تاکنون، با دستاورد سلول‌های خورشیدی پروسکایتی به‌عنوان برگزیده شناخته شد.
این دستاوردها با ۱۲ سال قدمت، امکان توسعه این نسل جدید از سلول‌های خورشیدی با قابلیت‌های کاربردی و تجاری را فراهم کرده و مسیر تحقق سامانه‌های انرژی پایدار و در دسترس را هموار ساخته‌اند. به‌طورکلی، سلول‌های خورشیدی پروسکایتی یک نوآوری اجتماعی هستند که امکان تامین برق ارزان و قابل اطمینان در مناطق محروم، کاهش وابستگی جهانی به سوخت‌های فسیلی و ارتقای عدالت انرژی را فراهم می‌کنند. سه پتنت اصلی او شامل رنگ‌های N3 و N790، روش دومرحله‌ای رسوب‌دهی برای ساخت سلول‌های خورشیدی پروسکایت و استفاده از پوشش مخصوص برای جلوگیری از نشت سرب در این سلول‌ها بوده است؛ نوآوری‌هایی که سهم مهمی در پیشبرد فناوری‌های خورشیدی داشته‌اند.
گزینش ۳ دانشمند از میان هزاران نامزد
دبیرخانه جایزه مصطفی(ص) پس از غربالگری فعالیت دانشمندان مسلمان در دو بخش مقیم (دانشمندان مسلمان مقیم کشورهای مسلمان) و غیرمقیم (دانشمندان مسلمان مقیم کشورهای غیرمسلمان) برترین‌های ششمین دوره جایزه مصطفی را معرفی کرد.
در ششمین دوره جایزه مصطفی(ص) در گروه علوم پایه و فنی و مهندسی تعداد ۱۶۸۸ دانشمند مقیم و ۲۴۵۸ دانشمند غیرمقیم (دانشمندان مسلمان مقیم کشورهای غیراسلامی) غربالگری شدند. همچنین در بخش علوم و فناوری زیستی و پزشکی و فناوری اطلاعات و ارتباطات ۲۹۰ دانشمند مقیم و ۸۹۰ دانشمند غیرمقیم مورد ارزیابی و داوری قرار گرفتند. که در نهایت سه دانشمند منتخب این دوره شدند.
گروه‌های داوری متشکل از ۱۰ دانشمند برجسته هر حوزه از ایران و سایر کشورها، مراحل غربالگری اولیه و ثانویه و تشکیل پرونده را برعهده داشتند.
شکل‌گیری یک جایزه بین‌المللی
دکتر علی‌اکبر صالحی، رییس کارگروه جایزه مصطفی (ص)، در نشست خبری این جایزه گفت: جایزه مصطفی (ص) براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱ هجری شمسی) شکل گرفت و پس از آن بنیاد جایزه مصطفی برای اجرای این رویداد طراحی و تاسیس شد. این بنیاد از سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۵ میلادی) فعالیت خود را آغاز کرد و به‌صورت دوسالانه از دانشمندان مسلمان مقیم و غیرمقیم کشورهای اسلامی تقدیر می‌کند.
وی افزود: ارزش جایزه، ۵۰۰هزار دلار به هر برگزیده است که در صورت انتخاب دو برگزیده، رقم مجموع به یک میلیون دلار می‌رسد. گاهی نیز جایزه بین سه نفر به‌طور مشترک تقسیم می‌شود.
وی اضافه کرد: تصمیم مهم و ارزشمند در این مسیر آن بود که هزینه‌های جایزه از منابع دولتی تامین نشود؛ این جایزه که به نام پیامبر اعظم (ص) مزین شده، باید با مشارکت و همیاری پیروان ایشان و از منابع مردمی پرداخت شود. تاکنون پنج دوره این جایزه برگزار شده و ۱۹ دانشمند از کشورهای مختلف جهان آن را دریافت کرده‌اند که ۱۷ نفر مرد و دو نفر زن بوده‌اند.
به گفته صالحی، این دانشمندان از کشورهای ترکیه، ایران، سنگاپور، بنگلادش، هند، لبنان، اردن و دیگر کشورها بوده‌اند.
صالحی عنوان کرد: برگزیدگان جایزه مصطفی (ص) در دو دسته قرار می‌گیرند؛ گروه اول، دانشمندان «مقیم» که در کشورهای اسلامی زندگی و فعالیت می‌کنند، و گروه دوم «غیرمقیم» که دانشمندان مسلمان ساکن در کشورهای غیراسلامی هستند.
وی افزود: یکی از مهم‌ترین نتایج این جایزه، ایجاد بستر موثر و کارآمد برای تبادل دانش و تجربه میان دانشمندان جهان اسلام و تقویت تعامل میان آنان بوده است؛ این تعاملات می‌تواند موجب توسعه مرزهای دانش در جامعه بشری و ملت‌های مسلمان شود.
صالحی با اشاره به جایگاه جهانی جایزه مصطفی (ص) گفت: این جایزه ارزشمند، در سطح بین‌المللی مورد پذیرش و احترام دوست و دشمن قرار گرفته است. اهمیت جایزه در فرآیند انتخاب دقیق و علمی برگزیدگان آن است که براساس شاخص‌های معتبر علمی انجام می‌شود. این ۶ دوره در ایران برگزار شده و درصدد هستیم دوره‌های بعدی را با توافق در دیگر کشورهای متقاضی برگزار کنیم.
جایزه‌ای برای دانشمندان جوان مسلمان
همزمان با نخستین روز از هفته جایزه مصطفی مراسم اعطای مدال دانشمندان جوان زیر ۴۰ سال، ۱۵ شهریور ۱۴۰۴، در فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.
در این رویداد پروفسور شو پائولک (show pau loke) از مالزی استاد تمام گروه نفت و پتروشیمی دانشگاه خلیفه ابوظبی در حوزه علوم پایه و مهندسی با دستاورد نوآوری‌های حوزه فناوری جلبک‌ها برای صنایع آبی و غذایی، بوسه جواتمره ییلدریم (buse cevatemre yildirim) از ترکیه و مربی مدرسه پزشکی دانشگاه کوچ در حوزه علوم فناوری زیستی و پزشکی با اثر شناسایی چگونگی سازوگاری و مقاومت سلول‌های سرطانی در برابر شیمی‌درمانی از طریق تغییرات اپی ژنتیک و تعاملات ریزمحیطی و سپده میرزائی ورزقانی استاد دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات در حوزه علوم و فناوری زیستی پزشکی با اثر تنظیم عوامل مقاومت دارویی در درمان سرطان بر مبنای مسیرهای مولکولی برگزیده شدند.
چرا جایزه جوان
هدف از ایجاد این مدال، تشویق نسل جوان به تداوم فعالیت‌های پژوهشی، ایجاد انگیزه در میان دانشمندان جوان و ایجاد الگوهای علمی موفق در جهان اسلام است. این مدال به عنوان نمادی از شایستگی، خلاقیت و تعهد علمی، به دانشمندانی اعطا می‌شود که تا پیش از تاریخ مراسم، سن آن‌ها از ۴۰ سال تجاوز نکرده باشد
برگزیدگان این مدال، علاوه بر دریافت نشان افتخار علمی، مبلغ ۱۰ هزار دلار جایزه نقدی نیز دریافت خواهند کرد.
بودجه این جایزه از محل وقف جوایز دو برگزیده پیشین جایزه مصطفی – پروفسور اوگور شاهین (از دانشمندان ترکیه‌ای-آلمانی و یکی از مخترعان واکسن بیون‌تک) و دکتر امید فرخ‌زاد (دانشمند ایرانی-آلمانی در حوزه نانوفناوری) – تامین شده است.
دیدگاهتان را بنویسید