ایستگاه «مرکز اصلاح نژاد مرغ بومی استان اصفهان»، زیستگاه و مرکز پرورش و تکثیر یکی از مشهورترین نژادهای مرغ بومی ایرانی است: «نژاد سپاهان». برای دیدار از این مجموعه فعال و پرانرژی، باید در جنوبشرقی اصفهان، ۲۵ کیلومتر رانندگی کرد، از«جاده قلعهشور» گذشت تا رسید به روبهروی روستای کبوتر آباد، در آنجاست که با دیدن سالنهای طاق چشمهای مرکز متوجه میشوی که به مقصد رسیدهای.
این مرکز بزرگ چند هکتاری با هفت سالن، شامل دو سالن پرورش پولت تخمگذار (پرورش جوجه یکروزه و تبدیل آن به نیمچه ۹۰ تا ۱۱۰روزه تخمگذار)، یک سالن اصلاح نژاد مرغ تخمگذار و چهار سالن مرغان تکثیری، حالا جوجه موردنیاز ۱۶ واحد مراکز ترویجی در استان اصفهان و بیش از ۴۰ واحد را در خارج از استان تأمین میکند و بهطور میانگین هرهفته، ۳۶هزار قطعه جوجه یکروزه بومی از این مرکز به این واحدها ارسال شده و جوجه ۴۵روزه در بیش از هزاران روستای کشور توزیع میشود.
در این مرکز در ۲۸ نسل، روی مرغها اصلاح نژاد صورت گرفته و هماکنون مرغ و خروسهای شگفتانگیزی در این مرکز پرورش و تکثیر میشوند که صفات برتر در آنها تثبیت شده و با عنوان مرغ بومی «سپاهان» نامش ثبت ملی شده است.
«محمدحسن فرهادی» رئیس مرکز اصلاح نژاد و تکثیر مرغ بومی سپاهان که سالهاست با عشق و علاقه در این مرکز کار میکند، قصه پرورش و تکثیر مرغهای بومی در این مرکز را اینطور روایت میکند:
تولد این مجتمع، با جمعآوری مرغهای بومی از مناطق مختلف استان اصفهان آغاز شد. مرغ و خروسها به مرکز اصلاح نژاد منتقل شدند و کار کلید خورد. این طیور رنگین و زیبا بعد از اختصاص پلاک و شماره خاص به هر کدام، با دقت وزنکشی شدند و بعد در محوطه خاصی که مربوط به هر گله بود نگهداری شده و تعداد تخممرغی که هر مرغ در هر دوره میگذاشت، افزایش وزنش و سایر مشخصاتش بهدقت ثبت شد. تخمها در دستگاههای جوجهکشی قرار داده و اولین نسل جوجهها متولد شدند ؛ جوجههایی که چند ماه بعد خودشان به بلوغ رسیدند و نسل جدید مرغ و خروسهای مرکز را تشکیل دادند.
بعد از ارسال اطلاعات مربوط به این مرغ و خروسها به مرکز مؤسسه تحقیقات علوم دامی، متخصصان «بهنژادگر» مؤسسه، در هر دوره با بررسی پرونده وراثتی و شجره مرغ و خروسها که بهدقت ثبت شده بود، به مدیران این مرکز اعلام میکردند که کدام طیور از لحاظ ژنتیکی، صفات بهتری دارند و باید با هم جفت شوند. «ارزشهای اصلاحی از همان ابتدای کار، از سوی مؤسسه تحقیقات علوم دامی به مجموعه اصلاح نژاد مرغ بومی اصفهان اعلام میشد. این ارزشها یا صفات شامل وزن مرغ در ۸ و ۱۲هفتگی، سن بلوغ جنسی (سنی که در آن، مرغ اولین تخم را میگذارد)، وزن تخممرغ و تعداد تخممرغ است، براساس این چهار صفت، متخصصان مرکز تحقیقات علوم دامی کشور، بهترینها را انتخاب کرده و اعلام میکنند و ما هم هر ساله از این بهترینها نسلگیری میکنیم و اکنون به نسل ۲۸ام رسیدهایم.»
آقای فرهادی میگوید: «یکی از مهمترین کارهایی که در ایستگاه اصلاح نژاد مرغ بومی اصفهان انجام میشود، جدا کردن سره از ناسره است.»
رئیس مرکز در توضیح این کار میگوید: «در هر دوره مثلاً اگر هشتهزار جوجه در دستگاهها «هچ» -تولید جوجه- شود، نیمی از آنها خروس است که طی مراحلی نهایتاً هزار خروس و درنهایت ۲۰۰ خروس که شرایط و صفات بهتری دارند در مجموعه میمانند و بقیه از مرکز خارج میشوند، درمورد جوجههای مرغ هم از چهارهزار جوجه، دوهزارتای آن بعد از طی دوره ۱۲۰روزه، وقتی به سن بلوغ رسیدند به داخل قفسهای مخصوص منتقل میشوند، دوهزار جوجه دیگر هم در بخش دیگری حفظ و نگهداری میشوند تا در صورت لزوم جایگزین شوند».
علاوهبر اینها، از هفت سال قبل، در اقدامی پیشگیرانه، چندهزار جوجه مرغ این مرکز بهعنوان پشتیبان بهصورت رایگان به یک مرغداری طرف قرارداد مرکز داده میشود، برطبق قرارداد، این جوجهها باید تا پایان دوره نگهداری شده و بعد از آن مسئولان مرغداری اجازه فروش دارند، به این ترتیب همیشه یک یک بانک ژنی پشتیبان مرکز اصلی وجود دارد.»
رئیس مرکز اصلاح نژاد مرغ بومی اصفهان در تشریح علت موفقیت این مرکز در فروش جوجههای مرغ بومی اصلاح نژاد شده میگوید: «یکی از دلایل مهم این موفقیت، سیاستگذاری صحیحی است که ازسوی جهاد کشاورزی استان انجام شده و آن هم واگذاری این مرکز به یک شرکت بخش خصوصی و درنتیجه افزایش بهرهوری آن بوده است، بخش خصوصی، اهداف اقتصادی و کسب درآمد خود را با تمام توان و تخصص دنبال میکند و مؤسسه تحقیقات علوم دامی هم بهعنوان ناظر، بر فعالیتهای این مرکز نظارت بسیار جدی و علمی دارد و اهداف اصلاح نژادی خودش را دنبال میکند.»
در این مرکز، هزینههای بخش تحقیقاتی شجره یا همان اصلاح نژاد، از بخش تکثیر تأمین میشود و البته این به غیر از اجاره ماهانهای است که شرکت خصوصی به جهاد کشاورزی استان پرداخت میکند.»
به گفته آقای فرهادی، این مجموعه سال گذشته یکمیلیون و ۵۷۰هزار جوجه یک روزه بومی در کشور تولید کرده که رکورد قابلتوجه و بزرگی است ولی آنها در نظر دارند تا این رکورد را به تولید دو تا سه میلیون جوجه یکروزه برسانند.
دیدگاهتان را بنویسید