«زیست‌پالایشگاه‌ها» نمادی از فناوری‌های نوین، راه‌حلی پایدار برای مدیریت پسماندها و تولید انرژی‌های تجدیدپذیر هستند که تلاش می‌کنند با تکیه بر منابع غنی کشاورزی و پسماندهای شهری، نقشی کلیدی در حرکت به‌سوی آینده‌ای سبزتر ایفا کنند.
ماده اولیه این پالایشگاه‌ها عمدتاً بر استفاده از ضایعات کشاورزی نظیر کاه، باگاس نیشکر، پوست پسته و پسماندهای شهری متمرکز است تا سوخت‌های زیستی مانند بیواتانول، بیودیزل و بیوگاز تولید شود، چنین پالایشگاه‌هایی در استان‌های خوزستان، مازندران و اصفهان برای استفاده از ضایعات کشاورزی به‌منظور تولید سوخت‌های تجدیدپذیر اجرا شده است.
تولید بیواتانول در خوزستان از باگاس نیشکر و طرح‌های تولید بیوگاز در تهران و مشهد با هدف تبدیل پسماندهای شهری به بیوگاز از دیگر نمونه‌های این تلاش‌هاست.
آن‌ها به‌عنوان یکی از راه‌حل‌های پایدار و دوستدار محیط زیست، می‌توانند نقش مهمی در کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و مدیریت پسماندهای کشور ایفا کنند. با سرمایه‌گذاری مناسب، توسعه زیرساخت‌ها و فرهنگ‌سازی عمومی، این حوزه می‌تواند به یکی از بخش‌های کلیدی صنعت انرژی در ایران تبدیل شود.
در بازدید مقام معظم رهبری از نمایشگاه «پیشگامان پیشرفت»، کیوان شیدانی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «گسترش سوخت سبز زاگرس»، گزارشی از طرح تولید بیواتانول کرمانشاه، به‌عنوان اولین زیست‌پالایشگاه کشور ارایه کرد؛ طرحی که با مشارکت حدود ۹۰هزار سهامدار از مصوبات سفر مقام معظم رهبری به کرمانشاه است.
این شرکت فناور با هدف بومی‌سازی فناوری تولید بیواتانول و تسهیل مسیر سرمایه‌گذاری در این حوزه تأسیس شده و به‌عنوان نخستین زیست‌پالایشگاه کشور، در شهرک صنعتی بیستون کرمانشاه واقع است که روزانه ۲۰۰ مترمکعب بیواتانول سوختی، ۲۰۰ تن کنجاله تخمیری ذرت (DDGS) و ۱۲۰ تن گاز کربنیک تولید می‌کند.
بیواتانول تولیدی این شرکت به‌عنوان بهبوددهنده و مکمل بنزین، نقش مهمی در کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی ایفا می‌کند. همچنین، کنجاله تخمیری ذرت به‌عنوان یک خوراک پروتئینی باارزش برای دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دومین زیست‌پالایشگاه این شرکت در شهرک صنعتی خان‌احمد شهرستان باشت درحال ساخت است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۰۵ به بهره‌برداری برسد.
میزان تولید چقدر است؟
این شرکت اولین تولیدکننده بیواتانول سوختی در کشور با ظرفیت ۲۰۰هزار لیتر در روز معادل ۶۶هزار مترمکعب در سال بیواتانول با خلوص بالاتر از ۹۹ درصد حجمی است.
ماده اولیه اصلی این شرکت غلات بوده و دارای دو سایت در کرمانشاه و کهگیلویه و بویراحمد با ظرفیت مشابه است.
مشخصات کیفی محصول تولیدی در این شرکت با استانداردهای آمریکایی و اروپایی مطابقت داشته و ویژگی‌های موردنظر شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران برای اختلاط به میزان ۵ درصد با بنزین مصرفی کشور را به‌طور کامل پوشش می‌دهد. این محصول پس از تولید برای اختلاط با بنزین در اختیار پالایشگاه‌ها یا شرکت‌های پخش فرآورده‌های نفتی کشور قرار گرفته یا به کشورهای همجوار صادر خواهد شد.
کنجاله تخمیری غلات چطور تولید می‌شود؟
در کارخانجات تولید بیواتانول، نشاسته که به‌عنوان ماده مغذی اصلی در دانه غله شناخته می‌شود، طی فرآیند تخمیری به اتانول تبدیل می‌شود، پس از تخمیر نشاسته غلات، آنچه باقی می‌ماند، پسماند آبکی ترکیبات تخمیر نشده است که در کنار آن مخمر نیز وجود دارد.
پس از تغلیظ این پسماند آبکی، باقیمانده ترکیب به‌دست‌آمده، خشک می‌شود. چون در زمان تخمیر، بخش عمده نشاسته به قند و درنهایت به اتانول تبدیل می‌شود ولی سایر ترکیبات مغذی دست‌نخورده باقی می‌ماند؛ به‌همین‌دلیل کنجاله تخمیری غلات دارای مقادیر بالای پروتئین، چربی و بسیاری از ویتامین‌ها با منشا دانه اصلی است؛ از این رو، این محصول به‌عنوان نهاده‌ای برای دامداری‌ها و مرغداری‌ها قابل استفاده است.
کنجاله تخمیری غلات در تغذیه انواع دام یک منبع غنی از پروتئین غیرقابل تجزیه در شکمبه، حاوی فیبر با قابلیت هضم بالا و منبع عالی انرژی خالص شیردهی برای گاوهای شیری است.
نشاسته موجود در دانه ذرت در سطوح بالای مصرف در دام‌های پرواری، سبب بروز اسیدوز و کبد چرب می‌شود، درحالی‌که در هنگام استفاده از کنجاله تخمیری ذرت در جیره، این مشکلات بروز نخواهد کرد چون باقیمانده نشاسته در کنجاله تخمیری ذرت بسیار پایین است؛ از‌این‌رو این ماده یک ترکیب مناسب برای تغذیه گوسفندانی است که علوفه‌های باکیفیت متوسط مصرف می‌کنند. در این حالت وزن‌گیری روزانه افزایش یافته و قیمت تمام‌شده خوراک برای پرورش کاهش می‌یابد.
کدام غلات استفاده می‌شود؟
غلات مورد‌استفاده در این کارخانه برای تولید اتانول شامل گندم، جو و ذرت است که به‌طور معمول حاوی ۶۰ تا ۶۲ درصد نشاسته است. این نشاسته در کارخانه شرکت پس از هیدرولیز، تخمیر، تقطیر و آبگیری، به بیواتانول سوختی بدون آب تبدیل می‌شود. باقیمانده مواد موجود در غلات به دو شکل مواد جامد غیرمحلول در آب و مواد محلول در آب طی فرآیند تقطیر، جداسازی شده و پس از آن‌که خشک شدند، به‌شکل پودر یا پلت برای افزودن به جیره غذایی دام و طیور به کار گرفته می‌شوند.
دیدگاهتان را بنویسید