واپسین روزهای سال ۲۰۲۱ بود که پرهزینه‌ترین و پیچیده‌ترین تلسکوپ جهان به فضا پرتاب شد؛ تلسکوپی که گفته می‌شد قرار است دانش ما درباره کیهان را وارد عصر تازه‌ای کند و حالا حدود سه سال از آن روز گذشته و تلسکوپ فضایی جیمزوب در این مدت تصاویر حیرت‌انگیزی ثبت کرده است. سال ۲۰۲۴ آینه شش‌و‌نیم متری این تلسکوپ در معرض نور ستاره‌ها، کهکشان‌ها، سحابی‌ها و اجرام آسمانی متنوعی قرار گرفت و با تجهیزات پیشرفته‌اش، تصاویر مهمی ثبت کرد که در این‌جا با هم مرورشان می‌کنیم.

اکنون ۱۰ سال از آینده‌ای که در فیلم بازگشت به آینده قسمت دوم پیش‌بینی شده بود، گذشته است اما هنوز خبری از خودروهای پرنده نیست. بااین‌حال، خودروهای هوایی، که از اوایل دهه ۱۹۰۰ جزء اصلی داستان‌های علمی-تخیلی و فانتزی بوده‌اند، ممکن است به‌زودی به واقعیت بپیوندند. به گفته «ژیائوسونگ دو»، مهندس هوافضا در دانشگاه علوم و فناوری میسوری در رولای آمریکا، «فناوری لازم برای ساخت خودروهای پرنده از همین حالا وجود دارد.»

آب چقدر می‌تواند خود را یخ نگه دارد؟ اگر به چند سال و چند دهه فکر می‌کنید باید به شما بگوییم که در حفاری‌‌های اخیر در قطب جنوب قطعه یخی کشف شده که احتمالا قدیمی‌ترین یخ جهان با قدمتی برابر با 2/1 میلیون سال باشد.

در اتاق جراحی «بارو اینستیتیوت ایالت آریزونا»، زمانی که نخستین نخ‌های ظریف طلایی نورالینک در پوست مغز «نولند آربا» جای گرفت، جهان شاهد برداشتن گامی بی‌سابقه در همزیستی انسان و سیلیکون شد. اکنون و پس از گذشت 18 ماه از نخستین جراحی، شمار انسان‌هایی که تراشه مغزی استارتاپ ایلان ماسک در مغزشان فعال است به ۹ نفر رسیده هر یک حامل امیدی تازه برای بازسازی توانایی‌های ازدست‌رفته و کشف مرزهای نوین فناوری.

یک روش درمان خودکار باروری که از راه دور در مکزیک به‌وسیله مهندسان و جنین‌شناسان در نیویورک انجام شد، منجر به لقاح و اخیرا تولد یک نوزاد زنده شد. برای اولین‌بار در جهان، نوزادی پس از لقاح از طریق روش ای‌وی‌اف IVF (لقاح آزمایشگاهی) که عمدتا ازسوی ربات‌های کنترل از راه دور انجام می‌شد، متولد شد. این نقطه عطف به‌عنوان اثبات مفهوم، یک روش لقاح پیچیده و دقیق را استاندارد می‌کند. دانشمندان می‌گویند این کار می‌تواند میزان موفقیت یک نوع IVF را در آینده افزایش دهد.

با توجه به نرخ بالای پوسیدگی دندانی در جوامع مختلف، علیرغم پیشرفت‌های فراوان دندان‌پزشکی ترمیمی، ارائه روشی برای بازسازی طبیعی دندان‌ها که در عین مقاومت به پوسیدگی، عملکرد و زیبایی دندان‌های طبیعی را داشته باشند، از دیرباز مورد توجه محققان حوزه پزشکی بازساختی بوده است. اگرچه هنوز با رشد مجدد دندان‌ها در دهان بیمار فاصله وجود دارد، ولی پیشرفت‌های فراوان علوم سلول‌های بنیادی و فناوری‌های نانو در سال‌های اخیر، رسیدن به این آینده را از آن‌چه فکر می‌کنید، نزدیک‌تر ساخته است.

پژوهشگران به‌تازگی موفق شده‌اند که دندان انسان را در محیط آزمایشگاهی پرورش دهند. اهمیت این دستاورد زمانی احساس می‌شود که درد و خونریزی کاشت دندان مصنوعی یا اصطلاحا ایمپلنت دندان را به یاد آوریم. صرف هزینه‌های گزاف مالی، زمانبر بودن فرآیند ایمپلنت، مناسب نبودن استخوان فک برای ایمپلنت و پس‌زدن آن ازسوی بدن، ضرورت توسعه این فناوری را برجسته‌تر می‌کند. این دستاورد علم زیست‌فناوری، امیدهای تازه‌ای برای درمان‌های بازساختی دهان و دندان و جایگزینی روش‌های سنتی ایمپلنت دندانی ایجاد کرده است.

هر شب، آسمان بالای سر ما صحنه نمایش بی‌کلامی از نور و حرکت است. گاهی، خطی نورانی این تاریکی را می‌شکافد؛ یک «ستاره دنباله‌دار» یا شهاب‌واره که در اتمسفر می‌سوزد. اما برخی از این مسافران سرسخت‌ترند؛ مثل همان سنگی شیروانی خانه‌ خواهر نقی معمولی را سوراخ کرد. هرچند رسیدن پای سنگ‌ها به سیاره‌ زمین معمول نیست و معمولا این اجسام پیش از رسیدن به زمین در جو آن ذوب می‌شوند اما همین اتفاق غیرمعمولی با خودش پیام‌های بسیاری دارد و حتی بهانه‌ گفتن یک قصه و ساخت فصل هفتم سریال پایتخت باشد. بیایید سفری میان‌رشته‌ای را شروع کنیم و پرده از رازهای این پیام‌آوران خاموش برداریم و نگاهی گذرا بیندازیم به نقش آن‌ها را در علم، تاریخ، فرهنگ و جامعه‌شناسی مدرن.