مجله ای که در ناامیدی منتشر شد اما ۶۱ سال دوام آورده است!
آبان ۱۳۴۲، یعنی همان سال‌هایی که مجلات عامه‌پسند یا نشریات تند و آتشین سیاسی، حسابی خواننده و طرفدار داشتند و مدیران و خبرنگارانش به لطف این محبوبیت، خیلی راحت وکیل و وزیر می‌شدند، نشریه‌ای روی کیوسک‌های مطبوعاتی ایران متولد شد که با نشریات سلبریتی‌پسند و زرد آن زمان، زمین تا آسمان فرق داشت؛ نشریه‌ای که در همان شماره تولدش، شعار جالبی داشت: «سخنان نو از جهان تازه برای نسل جدید، از دانش امروز و پژوهش فردا». مدیران آن، نام «دانشمند» را برای این نشریه برگزیده بودند.
مهم‌ترین موضوعات نشریه که در نخستین شماره به‌صورت سیاه و سفید منتشر شده بود، عبارت بود از: مصاحبه با دکتر هشترودی، رآکتور اتمی تحقیقاتی تهران، خودروهای پیشرفته در سال ۱۹۶۴، زنان خونخوار و شرور تاریخ، تازه‌های هوانوردی، مین خطرناکی که ازسوی آلمان‌ها ساخته شده بود و می‌توانست تهدیدی برای شهر لندن باشد و…
«ماهنامه صبح امروز برای نسل دانشمند» این عبارتی است که بر پیشانی شماره‌های اول نشریه خودنمایی می‌کرد. در سرمقاله شماره اول نشریه آمده است: «یک مجله هیچگاه قرار نیست که به درد همه مردم و خواننده‌ها بخورد» و با این دیدگاه، دانشمندی‌ها درواقع آمده بودند که فقط به درد جوانان و افراد عاشق علمی بخورند که دنبال دانش بیشتر و رفع عطش خود برای دانایی بیشتر بودند؛ درحقیقت جامعه مخاطب هدف این مجله عبارت بودند از: جوانان روشنفکر، دانشجویان، دبیران، استادان، کارمندان و افراد تحصیلکرده دیگر.
متولیان مجله با این‌که طرح خوبی داشتند، امید چندانی به موفقیت نداشته و حتی می‌توان گفت به شکست هم فکر کرده بودند اما وقتی که استقبال مخاطبان را دیدند، با امید کار را پی گرفتند و در شماره دوم نوشتند که: «در شماره گذشته گفتیم که متأسفانه با شوق نامطبوعی که در خوانندگان کشور برای خواندن مطالب نامفید و شاید غالباً زیان‌آور و توخالی پیدا شده، تصور ادامه نشریاتی مانند دانشمند به دشواری انجام‌پذیر است… اما نوزاد یک‌‌ماهه‌ای که به نام «دانشمند، ماهنامه صبح امروز»، در اختیار نسل جوان و روشن دل کشور ما قرار گرفت، بیش‌ازحد انتظار مورد‌توجه خوانندگان گرامی واقع گردید.»
گفته می‌شود دو دلیل مهمی که باعث شد این مجله به‌خوبی دیده شده و جا بیفتد، این موارد بودند: «جنگ سرد» و «ایجاد دانشکده‌های علوم نوین در ایران». جنگ سرد، به‌نوعی خودش را در نبرد علمی برای تسخیر فضا و رقابت بر سر اکتشافات علمی بین آمریکا و شوروی نشان می‌داد؛ درنتیجه مردم علاقه زیادی به اخبار مربوط به این رقابت داشتند و دانشمند این نیاز را مرتفع می‌کرد.
انقلاب اسلامی که پیروز شد، مجله «دانشمند» هم دستخوش تغییراتی عمیق شد و نشریه در سال ۱۳۶۲ با مالکیت بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی منتشر شد. سردبیران و مدیران مسئول زیادی در این چهار دهه آمدند و رفتند ولی «دانشمند» با تمام افت‌وخیزها پابرجا ماند؛ و هنوز هم نفس می کشد و منتشر می شود.
