دانشمندان می‌گویند مغز انسان توانایی پیشگویی دارد. به باور این دانشمندان، مغز با بررسی و پردازش اطلاعاتی که در روز کسب می‌کند، می‌تواند تا حدودی آینده را پیش‌بینی کند. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد مغز ما در جریان خواب، اطلاعات و تجربه‌های قبلی را در بخش هیپوکامپ مغز پردازش می‌کند و بر اساس نتایج این پردازش‌ها، پیش‌بینی‌هایی می‌کند که ممکن است برخی از این پیش‌بینی‌ها تا حدودی درست از آب درآید. به بیان دیگر مغز در خواب شبانه، برخی از احتمالات ممکن را بازسازی یا پیش‌بینی می‌کند. به همین دلیل دانشمندان می‌گویند برخی از خواب‌ها هشداردهنده است، برای مثال کسی که بارها و بارها صحنه سقوط یا تصادف را در خواب دیده است، به احتمال زیاد در طول روز نیز استرس یا نگرانی‌هایی درباره این خطرات دارد. به همین دلیل است که برخی از روانشناسان مدعی هستند خواب دریچه‌ای است رو به زوایای کمتر شناخته شده ذهن و مغز آدمی.
آیا تاکنون خوابی دیده‌اید که بعدا واقعا اتفاق افتاده باشد؟ اگر نه، حتما داستان‌هایی درباره این موضوع، از افراد دیگر شنیده‌اید. خواب‌هایی که به نظر می‌رسد آینده را پیش‌بینی‌کرده باشند، ذهن انسان را از دیرباز به خود مشغول کرده‌اند. آیا این پدیده‌ها، نشانه توانایی ذهن در پیش‌بینی آینده است؟ یا صرفا اتفاقی و تصادفی روی داده است و نباید آن‌ها را جدی گرفت؟
تصادف محض: برخی معتقدند که این اتفاق‌ها تصادفی هستند و لزومی ندارد روی‌دادن چنین تصاف‌هایی را توجیه کنیم. به عقیده این دانشمندان، هر فرد در طول زندگی‌اش، بارها و بارها خواب می‌بیند که بسیاری از آن‌ها در واقعیت تکرار نمی‌شوند، البته طبیعی است که برخی از آن‌ها هم در دنیای واقعی (احتمالا با تغییرات کم و زیاد در جزییات) دوباره روی دهند. نکته مهم آن است که ما ماجرای آن خواب‌هایی را که روی نداده‌اند، خیلی زود فراموش می‌کنیم اما خواب‌هایی که مشابه آن‌ها در واقعیت روی دادند، برایمان شگفتی سازند و به دنبال دلیل چنین خواب‌هایی و انطباق آن‌ها با حوادث واقعی می‌گردیم.
دلایل دیگر: گروهی از روانشناسان بر این باورند که ذهن انسان توانایی پیش‌بینی آینده را دارد و این پیش‌بینی‌ها به شکل خواب ظاهر می‌شوند. برخی روانشناسان دیگر معتقدند که باورها و انتظارات ما روی رویاهایمان تاثیر می‌گذارند. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد مغز درزمان خواب مشغول پردازش اطلاعات است و این پردازش اطلاعات می‌تواند منجر به ایجاد رویاهایی شود که با تجربیات روزمره ما مرتبط هستند. تصویربرداری جدید از مغز نشان داده‌اند که در طول خواب، مناطقی از مغز که در یادگیری، حافظه و پردازش احساسات نقش دارند، فعال هستند.
نمونه‌هایی از خواب‌های بحث‌برانگیز
آبراهام لینکلن رییس جمهور آمریکا حدود ۲ هفته قبل از ترورش، خواب این ترور را برای همسر و چند دوست خود تعریف کرد.
او گفت در خواب دیده است که در حال قدم زدن بود و جنازه خود را در تالار شرقی دیده است، درست همان جایی که تابوت او پس از مرگش قرار گرفت. کارل یونگ، یکی از بنیانگذاران اصلی روان‌درمانی مدرن، نیز چندین رویای پیشگویی‌کننده را برای دیگران تعریف کرده است. به نظر می‌رسد یکی از رویاهایش، هشدارهایی درباره مرگ مادرش بود. او همچنین مجموعه‌ای از سه رویا را در اوایل سال ۱۹۱۴ توصیف کرد که شامل اروپای «تاریک» بود که در دام فاجعه‌ای گرفتار شد. بسیاری از مردم بعداً این رویاها را با شروع جنگ جهانی اول مرتبط کردند.
آمار خواب‌های پیشگویی‌کننده
آمار دقیقی از تعداد و درصد افراد مدعی رویابینی در دست نیست. در حالی که برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد که تا یک سوم افراد ادعا می‌کنند که خوابهایشان به واقعیت تبدیل شده، پژوهش‌های دیگر نشان می‌دهد که شیوع این نوع خواب بسیار کمتر است. البته باید در نظر داشت نتایج نظرسنجی‌ها تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد، از جمله باورهای شرکت‌کنندگان در مورد پدیده‌های روانی و تمایل آن‌ها به تعبیر خواب‌ها به عنوان پیشگویی.
دلیل علمی ادعای رویاهای واقعی
هنوز شواهدی برای اثبات مطابقت خواب و رویا با واقعیت پیدا نشده است، اما کارشناسان دلیل چند توضیح برای چنین ادعاهایی یافته‌اند. به باور کارشناسان، یادآوری انتخابی یکی از دلایل احتمالی است. برای مثال برخی افراد مدعی هستند رویدادی در زندگی روزمره را پیش از این در خواب دیده‌اند. پژوهشگران دریافتند به احتمال بسیار، راوی در بیان این خواب و حوادث واقعی، بیشتر به شباهت این دو توجه می‌کند تا تفاوت‌ها.
فرض کنید فردی یک خواب درباره پیاده روی در جنگل، گم شدن، گم کردن کفش‌ها و غیبت در جشن تولد بهترین دوست خود می‌بینید. او چند روز بعد، کفش‌های خود را در شن‌های ساحل جا می‌گذارد و امواج دریا، کفش‌ها را با خود می‌برد.
اگرچه فقط یک قسمت کوچک این خواب، در واقعیت اتفاق افتاده است، اما مغز روی قسمتی که درست پیش‌بینی شده است تمرکز می‌کند. به همین دلیل، با آنکه هیچ یک از جزییات دیگر خواب اتفاق نیفتاده است، به نظر می‌رسد این خواب به واقعیت تبدیل شده است.
در پژوهشی دیگر مشخص شد افرادی که به شدت به رویاهای پیشگویی‌کننده اعتقاد دارند، تمایل بیشتری به ایجاد ارتباط بین رویدادهای نامرتبط دارند. پژوهشگران از تعدادی شرکت‌کننده خواستند که چهار جفت مختلف دفتر خاطرات حاوی مطالبی درباره رویاها و مقالات خبری را بخوانند و لیستی از بیشترین ارتباط‌ها را پیدا کنند. کسانی که بالاتری به امور فراطبیعی بیشتر اعتقاد داشتند یا اعتقاد داشتند برخی خواب‌ها به واقعیت تبدیل می‌شوند، ارتباط بیشتری بین مقالات خبری و دفتر خاطرات رویایی برقرار کردند.
خلاصه آنکه هرچند دانشمندان شواهدی یافتند که نشان می‌دهد خواب‌ها نتیجه افکار و نگرانی‌های روزمره ما هستند و ممکن است برخی از خواب‌ها در آینده عملی شوند، اما نباید اشتباه کرد که هر خوابی تعبیری عملی در آینده خواهد داشت.
دیدگاهتان را بنویسید